Bakterie Legionella w gabinecie stomatologicznym
Zastosowanie technologii Hydropath do zabezpieczania jednostek stomatologicznych przed namnażaniem mikroorganizmów patogennych.
Jednostki stomatologiczne zasilane wodą są źródłem aerozolu wodno-powietrznego, który może być skażony i powodować infekcje.
Kontrola i obniżenie ryzyka namnażania bakterii Legionella i innych mikroorganizmów patogennych polega na:
- wprowadzaniu do jednostek stomatologicznych tylko wody uzdatnionej, czyli takiej która ma niską zawartość mikroorganizmów lub jest całkowicie ich pozbawiona
- zapewnieniu stałej czystości linii wodnych jednostki stomatologicznej niezależnie czy woda zasilająca jest wodą z wodociągu czy też wodą destylowaną z pojemnika
Obniżenie poziomu ryzyka pozwala chronić pacjentów i personel przed infekcją wywołaną skażoną biologicznie wodą.
W trakcie przeprowadzania zabiegu leczniczego w gabinecie stomatologicznym generowany jest aerozol wodno-powietrzny który może rozprzestrzeniać się na duże odległości nawet w promieniu 2 m. Szybkoobrotowe wiertła chłodzone wodą oraz inne generatory aerozolu wodno-powietrznego stanowią istotne źródło zagrożenia zakażeniem kropelkowym oraz zakażeniem ran.
Pałeczki Legionella przeżywają prawie rok w wodzie wodociągowej w temperaturze 5–24°C, nie są skutecznie eliminowane przez ogólnie stosowane środki dezynfekcyjne, a więc chlor, ozon, promienie UV, a także podgrzewanie wody nawet do 60°C. Wszystkie zabiegi wykonywane z użyciem końcówek roboczych jednostki dentystycznej powodują powstawanie aerozolu i rozprysku, które mogą być skażone bakteriami, wirusami oraz grzybami, często również krwią.
Aerozol jest wynikiem działania instrumentów obrotowych, drgań ultradźwiękowych lub połączenia oddziaływania strumienia wody i sprężonego powietrza. Tak więc w przypadku obecności pałeczek Legionella w systemie wodnym jednostki, skażone są nimi zarówno aerozol, jak i rozprysk.
Dlatego tak duże znaczenie ma jakość wody zasilającej urządzenia dentystyczne. Woda pozostaje w liniach wodnych często przez dłuższy okres czasu nawet kilkanaście godzin lub kilka dni. Płukanie instalacji unitu przed rozpoczęciem pracy i każdym kolejnym pacjentem jest procedurą istotną i zalecaną ze względu na bezpieczeństwo higieniczne pacjenta, ale w mniejszym stopniu wpływa na poprawę bezpieczeństwa personelu narażonego na dłuższe oddziaływanie aerozolu i kontakt z powierzchniami pokrytym drobnymi kropelkami wody.
W jaki sposób może dojść do zakażenia?
Do zakażenia u człowieka dochodzi drogą kropelkową, przez wdychanie aerozolu wodnego, pyłu będącego siedliskiem bakterii bądź też przez zachłyśnięcie się skażoną wodą. Do zakażenia może dojść poprzez bezpośredni kontakt skażonej wody z raną. Pałeczki Legionella wywołują zapalenie płuc, często o ciężkim przebiegu i wysokiej śmiertelności. Występują także infekcje powodujące zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie trzustki, zatok i otrzewnej.
Jakość wody
Woda przeznaczona do jednostek stomatologicznych powinna być wolna od bakterii. Uzyskanie takiej wody jest stosunkowo łatwe – umożliwiają to filtry i urządzenia uzdatniające wodę na instalacji zasilającej lub uzdatniacze wody stosowane bezpośrednio w jednostkach stomatologicznych (unitach) jak również odpowiednie i zgodne z procedurami bezpieczeństwa higienicznego stosowanie wody destylowanej.
Właściwa jakość wody to ważne, ale nie jedyne kryterium kontroli ryzyka.
Biofilm
Biofilm w liniach wodnych jednostek stomatologicznych to zjawisko powszechne. Niezależne od rodzaju stosowanej wody.
Jak z tego wynika istotą problemu jest biofilm, który kolonizowany jest przez mikroorganizmy w tym te patogenne. Powstawanie biofilmu, czyli przestrzennej błony biologicznej, która składa się z żywych i martwych mikroorganizmów jest zjawiskiem związanym z wodą. Biofilm w większości przypadków pojawia się w instalacjach wodnych już po 7 dniach od ich uruchomienia. Najlepiej rozwija się w wodzie stojącej (kilka godzin) w temperaturze powyżej 20 °C. W biofilmie bakterie typu legionella oraz inne, mają doskonałe warunki do rozwoju. Zewnętrzne warstwy biofilmu stanową ochronę przed stosowanymi środkami dezynfekującymi a wewnętrzne dostarczają składniki odżywcze. Badania wskazują, że w biofilmie żyje ponad 95% bakterii Legionella występujących w instalacji wodnej a tylko 5% to bakterie zawieszone w wodzie.
Problem i jego rozwiązanie
Główny problem związany z utrzymaniem czystości biologicznej wody i instalacji jest więc zapobieganie powstawaniu osadów biologicznych w instalacjach. W niektórych przypadkach problemem jest również powstawanie osadów mineralnych które są kolonizowane przez mikroorganizmy. Biofilm oprócz tego, że powoduje uszkodzenie przewodów wodnych to również wpływa ja parametry jakościowe wody – smak, zapach, barwę i klarowność.
Zastosowanie środków chemicznych jak pokazuje praktyka jest skomplikowane, kosztowne i niebezpieczne zarówno dla ludzi jak i materiałów, z których wykonane są elementy unitów stomatologicznych. Środki chemiczne są agresywne i powodują skrócenie żywotności urządzeń. W wielu przypadkach pomimo stosowania dezynfekcji chemicznej badania wykazały występowanie bakterii Legionella w próbkach wody pobranych z linii wodnych unitów. Wskazuje to na niską skuteczność dezynfekcji.
Przyczyna tkwi w odporności struktur biofilmu na działanie środków chemicznych stosowanych w bezpiecznych dla materiałów unitu stężeniach. Wyższe stężenia i/lub wydłużenie czasu oddziaływania środków chemicznych na biofilm daje lepsze efekty, ale nie jest bez znaczenia dla trwałości urządzeń. Producenci unitów stomatologicznych dość rygorystycznie ograniczają możliwość stosowania niektórych biocydów utleniających i nieutleniających w warunkach gwarancji na urządzenia.
Firma Hydropath oferuje urządzenia HydroFLOW S38 które rozwiązują wyżej opisane problemy.
Rozwiązaniem problemu infekcji związanych z wodą w systemach wodnych jednostki stomatologicznej dużo skuteczniejszym prostszym i bardziej przyjaznym ekonomicznie od stosowania środków chemicznych są nowoczesne bezobsługowe elektroniczne uzdatniacze wody z technologią Hydropath.
Uzdatniacz wody HydroFLOW S38
- dezynfekuje wodę
- zapobiega powstawaniu biofilmu i osadów mineralnych z wody
- usuwa już istniejące osady w trakcie normalnej pracy instalacji
- nie wymaga obsługi i przeglądów
- jego instalacja zajmuje jedynie kilka minut
- pracuje w trybie 7/24 również wtedy gdy woda nie płynie
Sygnał elektryczny emitowany przez uzdatniacz wody jest bezpieczny dla ludzi i urządzeń. Sygnał rozchodzi się wzdłuż linii wodnych i dociera do każdego miejsca instalacji. Zastosowanie uzdatniacza wody HydroFLOW S38 pozwala na wyeliminowanie stosowania środków chemicznych do dezynfekcji linii wodnych unitów.
Uwaga.
Przy zastosowaniu uzdatniaczy wody HydroFLOW S38 w jednostkach stomatologicznych, nie ulegają zmianie procedury związane z płukaniem linii wodnych unitów.
